«Սա տխուր պատմություն է, որովհետև հայությունը ձուլվել է»

Այսօր մշակույթի նախարարությունում տեղի ունեցավ մամուլի ասուլիս՝ նվիրված Բուխարեստում կայացած «Հայ-ռումինական մշակութային ժառանգությունը» խորագրով միջազգային գիտաժողովին: Մշակույթի նախարարի տեղակալ ԱՐԹՈՒՐ ՊՈՂՈՍՅԱՆՆ իր խոսքում նշեց, որ այս միջացառումներին պատրաստվել են մոտ երկու տարի: «Գիտաժողովն աննախադեպ էր և մասնակիցների թվով, և գիտական զեկույցների բովանդակությամբ, և աշխարհագրության առումով: Մենք կարողացանք Եվրոպային, մասնավորապես Ռումինիային ներկայացնել ռումինահայ մշակութային ժառանգության հետքերը, պատմությունը»,-ասաց նա, նշեց, որ Ռումինիայի և գրադարաններում, և թանգարաններում իսկապես մեծ թվով հայկական մշակութային արժեքներ կան, և 2015-ին նախատեսում են ցուցահանդես` հայկական մշակութային ժառանգության հետքերը ևս մեկ անգամ տեսանելի դարձնելու և ամրագրելու համար: «Այս գիտաժողովը կարևոր փորձ էր 2015-ի նախօրյակին, մյուս տարիներին ևս փորձելու ենք մշակութային համագործակցության ծրագրերում նմանատիպ միջոցառումներ ներառել,- նշեց բանախոսը:- Այդպիսի նախնական պայմանավորվածություններ կան Հնդկաստանի, Լեհաստանի, Ռուսաստանի և այլ երկրների հետ»:

ԵՊՀ հայ արվեստի պատմության ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ամբիոնի վարիչ, արվեստագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր ԼԵՎՈՆ ՉՈՒԳԱՍԶՅԱՆԻ խոսքով` հայկական գաղթօջախների մշակույթը, պատմությունը որքան էլ ուսումնասիրված են, թանգարաններում հավաքվածը մի փոքր մասն է մեր արվեստի պատմության, մեր մշակույթի: «Հայերը ուր գնացել են, իրենց հետ տարել են իրենց ձեռագրերը, իրենց արծաթե իրերը, եկեղեցական հագուստները, աշխատել են այդ երկրներում, խաչքարեր, եկեղեցիներ են կառուցել, քաղաքներ են հիմնել, ինչպես Ռումինիայում Գեռլա քաղաքը` Արմենոպոլիսը: Ամեն տեղ գանձերի փոքր կղզիներ կան»,- ասաց Լևոն Չուգասզյանը, տեղեկացրեց, որ նախատեսվում է Բուխարեստում հայ եկեղեցուն կից հայագիտական կենտրոն ստեղծել և հայագիտական ամբիոն հաստատել Բուխարեստի համալսարանում, որտեղ արդեն սկսվել են հայերենի դասընթացները:
Գիտաժողովի մասնակիցներն այցելել են Ռումինիայի այն քաղաքները, որտեղ հայերը ներդրում են ունեցել: Լևոն Չուգասզյանը նկատեց, որ սա տխուր պատմություն է, որովհետև հայությունը ձուլվել է, և եթե այս գործընթացը ուշացնեին, տասը տարի հետո Ռումինիայում այլևս ոչ մի հայախոս մարդ չէր լինի: «Մինչդեռ մենք խոսում ենք մի գաղթօջախի մասին, որ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ բավական մարդաշատ էր, հայախոս»,- ընգծեց բանախոսը:
Հավելենք, որ գիտաժողովին մասնակցել են ռումինահայ ժառանգության պահպանության և հանրահռչակամն գործում մեծ ավանդ ունեցող անվանի գիտնականններ և հետազոտողներ` Հայաստանից, Ռումինիայից, Գերմանիայից, Ֆրանսիայից, Մոլդովայից, ՈՒկրաինայից Հունգարիայից և այլ երկրներից:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ